Bạn muốn thử sức mình với một công việc liên quan đến viết lách? Một lựa chọn tuyệt vời đấy.
Nhưng bây giờ có lẽ bạn đang tự hỏi rằng làm thế nào bây giờ nhỉ? Bạn có cần làm chính xác bao nhiêu tác phẩm trước khi gọi bản thân là một người có công việc về viết lách chính thức? Bạn có cần được trả lương để viết những điều đó không? Liệu nó có cần được xuất bản ở đâu đó không?
Câu trả lời cho tất cả các câu hỏi ở trên là không! Chỉ cần bạn đang viết tức là bạn đang là người sáng tạo nội dung rồi. Kể cả khi bạn mất đến 10 năm để xuất bản cuốn sách đầu tay, bạn đã chính thức là nhà văn kể từ khi bạn dựng lên dàn ý cho cuốn sách của mình rồi. Và có lẽ viết sách là một trong những cách để trở thành một nhà viết chuyên nghiệp, nhưng nó không phải là cách duy nhất. Hãy đọc tiếp để xem xem có những cơ hội nào dành cho viết lách và cách bạn bắt đầu nó nhé.
Xác định kiểu viết lách mà bạn muốn viết
Có thể chia ra làm hai hạng mục lớn trong viết lách: Người viết lách để tìm kiếm niềm vui và người viết chuyên nghiệp. Nhiều khi, hầu hết là những người viết lách chuyên nghiệp cũng viết vì nó khiến họ hạnh phúc và đủ đầy – và cũng không phải ai viết lách vì sở thích cũng sẽ lấy nó là nguồn thu nhập chính trong cuộc sống.
Nếu bạn mong muốn trở thành một người viết chuyên nghiệp, có rất nhiều lĩnh vực để bạn lựa chọn. Hãy nhìn qua một số những ngành nghề phổ biến nhất về viết lách nhé.
Copywriter
Copywriter là người viết các taglines, mô tả sản phẩm, quảng cáo và những câu ngắn chứa cảm xúc (thường được biết đến là ‘copy’) để dẫn dắt mọi người làm một hành động cụ thể nào đó. Có rất nhiều chuyên môn trong lĩnh vực này như là trả lời trực tiếp, email copywriting, SEO copywriting, marketing copywriting và viết copywriting cho các nhãn hàng. Có rát nhiều người làm công việc này full-time, nhưng có một số người sẽ chọn làm công việc này tự do bằng cách đi tìm kiếm các khách hàng cá nhân.
Ngoài những chuyên môn này ra, copywriter thường sẽ tập trung vào các lĩnh vực khác nhau như là y tế, nghệ thuật và giải trí,…
Theo Glassdoor, lương trung bình hàng năm của một copywriter ở Mỹ là $57,864*
Người sáng tạo nội dung (Content writer)
Tác giả bài viết gốc của bản dịch này cũng được coi là một content writer. Trên thực tế, tất cả các bài báo bạn đọc trên website đều được viết bởi một người sáng tạo nội dung. Kể cả những quảng cáo bạn hay xem trên TV cũng được viết bởi một content writer.
Blogger cũng có thể được tính là content writer. Cũng giống như copywriter, người sáng tạo nội dung thường được chuyên môn hóa trong một số lĩnh vực nhất định. Và tất nhiên, họ cũng có thể làm việc tự do hoặc full-time.
Theo Glassdoor, mức lương trung bình của một content writer sẽ rơi vào khoảng $44,233 một năm.
Technical writer
Technical writer tạo ra các tài liệu hướng dẫn mọi người cách sử dụng một ứng dụng, thiết bị. Họ làm bằng cách viết các hướng dẫn trên website, hay trên các sản phẩm. Họ tạo ra các sản phẩm tương ứng với các content writer, tuy nhiên người sáng tạo nội dung thường tạo ra các nội dung giúp gắn kết mọi người, thường sẽ là một phần của chiến dịch marketing còn technical writer giải thích cách một sản phẩm hay hệ thống hoạt động.
Viết lách liên quan đến kĩ thuật yêu cầu một sự chính xác tuyệt đối, không được phép có một lỗ hổng nào trong việc khiến khách hàng hiểu nhầm. Việc các technical writer có bằng cấp được đào tạo chính thức về lĩnh vực STEM khá phổ biến, nhưng cũng không hẳn là cần thiết.
Theo thống kê của Labor Statistics, mức thu nhập trung bình một năm của technical writer là 74,650$ (2020).
Cán bộ truyền thông
LÀ người đóng vai trò là người phát ngôn cho một nhãn hàng hoặc một tổ chức khác, phát hành các nội dung như là bài báo hoặc phản hồi với truyền thông về một vấn đề nào đó. Họ đôi khi nghiêng về phía quan hệ công chúng hoặc truyền thông.
Theo Glassdoor, mức lương hàng năm của một cán bộ truyền thông là $57,896/năm.
Nhà báo
Các nhà báo viết các những câu chuyện mới theo thời gian. Một nahf báo thường yêu cầu nhiều hơn là chỉ có kĩ năng viết lách; công việc này yêu cầu kỹ năng tìm hiểu và phỏng vấn giỏi. Các nhà báo làm việc trong môi trường khác nhau, từ các cửa hàng trực tuyến đến đài phát thanh và truyền hình đến báo in.
Theo Paysale, trung bình mức lương một năm của nhà báo ở US là $41,624.
Người viết các chuyên mục
Những người này thường viết và xuất bản những đoạn văn ngắn từ góc nhìn cá nhân của họ. Nền tảng của họ thường được gọi là ‘columns’và có thể tìm thấy trên các tờ báo, tạp chí và online. Thông thường thì các ‘columns’ bao gồm tin tức mới không về bất kì một lĩnh vực cụ thể nào cả như là tiền ảo, thời trang và một số loại chứng chỉ để có thể chính thức viết về các chủ đề đó.
Theo salaray.com, mức lương trung bình năm cảu họ rơi vào khoảng $66,725.
Nhà văn
Khi bạn nói “Tôi làm nghề viết lách” thì hầu như ai cũng tự động nghĩ tới bạn là nhà văn, kiểu nhà văn xuất bản sách.
Với công việc này, việc tính mức lương trung bình gần như là không thể. Những tác giả bán chạy nhất, họ có thể thu về hàng triệu đô, hàng ngàn các tác giả lẻ tẻ khác xuất bản các câu truyện với giá vài trăm đô cho mỗi câu chuyện. Ngay cả các tác giả xuất bản sách thường xuyên cũng có thu nhập rất khác nhau, với mức trung bình là $51,103 theo payscale. Nếu bạn đang cân nhắc công việc này, bạn nên biết để làm một tác giả xuất bản sách sẽ là một công việc toàn thời gian. Dù bạn theo đuổi xuất bản truyền thống hay tự xuất bản, cả hai đều có những lợi ích và thách thức riêng đối với người viết.
Nhà thơ
Nếu bạn chủ yếu là viết thơ, vậy có lẽ bạn có thể được coi là một nhà thơ. Cũng giống như nhà văn, thu nhập của các nhà thơ cũng rất khó để tính, công việc này có thể coi như là một sở thích hơn là một công việc. Có một số cơ hội công việc cho ngành nghề này như là viết các thiệp chào mừng cho tổ chức, nhưng thường thì đây sẽ là những công việc tự do.
Đặt ra những mục tiêu và kỳ vọng thực tế
Đây là hiện thực: bạn sẽ không đơn giản là ngồi xuống và sản xuất ngay ra được một cuốn sách best-seller. Tương tự như vậy, không phải bài viết nào của bạn cũng sẽ được đưa lên các trang web chính thức ngay lập tức mà không có chút kinh nghiệm nào trước đó. Như bất kể ngành nghề nào khác, viết lách là một sự nghiệp mà bạn phải kiên trì học hỏi và nuôi dưỡng theo thời gian.
Khi mới bắt đầu, bạn nên đặt ra cho bản thân một mục tiêu thật thực tế. có thể bạn muốn trở thành một blogger full-time. Hãy chọn một nền tảng để bắt đầu blog, sản xuất những nội dung, đưa ra cho bản thân một thời khóa biểu như là đăng từ 1-2 bài mỗi tuần. hoặc có thể bạn cảm thấy muốn thử làm một copywriter. Một vài điểm bắt đầu hoàn hảo như là nghe podcast của The Copywriter Club và Copy Chief radio, tìm hiểu các đặc thù khác nhau, đăng kí trở thành một thực tập sinh. Bạn thậm chí có thể tiếp xúc với những copywriter chuyên nghiệp để tìm những thông tin hữu ích.
Bạn càng viết và trải nghiệm nhiều kiểu viết khác nhau, bạn càng có một cái nhìn rõ ràng hơn về con đường viết lách. Có thể bạn cảm thấy mình làm việc tốt hơn với những deadline sát nhau và bạn cần tập trung vào công việc ngay trước mắt thay vì bất kì điều gì khác. Hoặc có thể ngược lại, bạn có thể cảm thấy thoải mái khi làm việc trong một không gian và thời gian khác. Có thể viết lách là một khía cạnh sáng tạo bạn dùng để giải trí sau một ngày dài làm công việc văn phòng chán ngắt – hoặc có thể những ý tưởng tuyệt vời sẽ tới với bạn vào nửa đêm.
Có rất nhiều loại hình viết lách khác nhau, và không ai là hoàn toàn phù hợp với một khía cạnh nào đó cả. Nhưng việc dành thời gian để tìm kiếm xem loại hình nào phù hợp với bản thân có thể giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về thế mạnh chính mình cũng như cơ hội công việc mà bạn sẽ có. Nếu bạn đang có ý định theo đuổi công việc viết lách, việc cân nhắc xem loại viết nào phù hợp cũng vô cùng quan trọng. Ví dụ, một người tỉ mỉ có thể sẽ vô cùng thành công nếu trở thành một technical writer, nhưng họ lại không có những sự phản ứng cần thiết để trở thành một người phản hồi trực tiếp. tương tự như vậy, người sáng tạo ý tưởng có thể là người giữ bí mật khách hàng tốt nhất nhưng họ không thể trở thành một người viết xin tài trợ được.
Các công cụ hỗ trợ
Có rát nhiều ứng dụng và các công cụ khác giúp bạn tổ chức một bài viết, take note, viết nhanh hơn, tìm các lỗi sai.
Hãy tìm hiểu các công cụ này nếu bạn đang muốn tập trung sự nghiệp vào viết lách nhé.
· Google Docs
· Evernote
· Yoast
· BuzzSumo
· Wordstream Free Keyword Tool
· FX Flesch-Kincaid Readability tool
· Citation Machine
· StayFocused
Có rất nhiều các công cụ và nguồn khác cho bạn. Rất nhiều trong số đó liên quan cụ thể đến một loại viết, ví dụ như yoast là công cụ hỗ trợ viết SEO.
Hãy trở thành một đọc giả chuyên cần
Có lẽ bạn đã nghe câu: muốn trở thành nhà văn, trước tiên phải là độc giả. Và đúng là như vậy – nó cũng gần như kiểu nghe hàng tá các thể loại nhạc khác nhau để trở thành một nghệ sĩ chuyên nghiệp, đọc nhiều thể loại bài viết khác nhau sẽ giúp bạn trở thành một người viết tốt hơn.
Đừng chỉ đọc các loại bài viết mà bạn muốn viết; đọc về cách viết. Dưới đây là một vài cuốn sách tuyệt vời để học về các loại viết khác nhau:
· Breakthrough Copywriting – David Garfinkel
· Wired for Story – Lisa Cron
· On writing: A Memoir of the Craft – Stephen King
· Telling true story – Mark Kramer và Wendy Call
Có rất nhiều các nguồn giá trị khác ví dụ như blog, mạng xã hội về viết lách. Đọc không nhất thiết phải quá hình thức, bạn có thể đọc một cuốn sách khiến bạn không thể rời mắt hoặc bạn có thể sẽ có những bài đọc giá trị bằng cách lướt Reddit hoặc bất kì một forum nào đó của những người khác.
Những câu hỏi thường gặp
Tôi có cần bằng cấp để trở thành một cây viết không không?
Không cần thiết lắm. Nhưng nó sẽ giúp bạn khá nhiều đấy, nếu bạn tìm kiếm một công việc full-time, bằng cấp sẽ là yếu tố cần thiết.
Một số bằng cấp phổ biến mà bạn cần như là bằng tiếng anh, nhà báo,… Có thể một số người viết chuyên nghiệp sẽ cần bằng cấp ở lĩnh vực mà họ viết. Ví dụ, bạn cần có bằng về kinh tế để viết các bài báo về tài chính.
Bằng cấp cao
Cũng giống việc bạn không cần bằng đại học để làm người viết lách, bạn cũng không cần các bằng cấp cao hơn – trong hầu hết các trường hợp. Khi bạn tìm kiếm các công việc, bạn nên lướt qua danh sách những công việc mà yêu cầu cần phải có những tấm bằng như vậy. Thông thường thì những danh sách đó chỉ dành cho các ứng viên có kiến thức về một lĩnh vực cụ thể nào đó. Nhưng bạn có cần bằng cấp gì để xuất bản sách không? Tất nhiên là không.
Tôi có cần phải viết mỗi ngày không?
Rất có thể bạn đã nghe việc viết lách mỗi ngày sẽ giúp bạn trở thành một người viết chuyên nghiệp. Câu nói này cũng giống kiểu “practice makes perfect”. Bạn không nhất thiết phải viết mỗi ngày, nhưng dành ra một khoảng thời gian nhất định cho viết lách sẽ giúp bạn cải thiện rất nhiều.
Tôi có thể kết nối với những người khác ở đâu?
Với một số người, việc trở thành một phần của cộng đồng là vô cùng quan trọng. Điều này đặc biệt đúng nếu bạn đi theo con đường viết lách tự do – sẽ thật hữu dụng nếu bạn có một người tiên phong để tìm kiếm những ý tưởng và những lời góp ý.
Bạn hoàn toàn có thể tìm được một cộng đồng online trên mạng xã hội hoặc một số các nền tảng. Hầu hết các nền tảng này đều miễn phí và mở cho tất cả mọi người. Bạn có thể tìm thông qua website meetup.com.
Trở thành người viết ngay lập tức
Như Hemingway đã nói, viết tốt là viết lại. Nhưng trước khi có thể viết lại tác phẩm của mình, bạn cần biết mình đã mắc lỗi ở đâu và có thể sửa đổi ở đâu để bài viết của mình trở nên mạnh mẽ hơn. Grammarly có thể giúp bạn điều đó.
Bất kể bạn đang viết kiểu gì, Grammarly sẽ nắm bắt được các vấn đề về dấu câu, ngữ pháp và lỗi cú pháp cũng như sự mâu thuẫn về giọng điệu. Bằng cách này, bài viết của bạn không chỉ tỏa sáng mà còn giúp bạn đạt được mục tiêu của mình — cho dù đó là dạy người đọc của bạn điều gì đó, truyền đạt thông tin quan trọng hay khiến họ cảm nhận được điều gì đó sâu sắc.
* Tất cả mức lương được trích dẫn trong bài viết này là mức trung bình tại thời điểm xuất bản ban đầu của bài viết này trừ khi có ghi chú khác.
Tác giả: Grammarly
Link bài gốc: How to Become a Writer: A Guide
Dịch giả: Thùy Trang – ToMo – Learn Something New
